Cách lắp đặt dàn âm thanh trên ô tô hay như trong studio

Không phải ai cũng được trời phú cho đôi tai của một người chỉ huy dàn nhạc. Vì vậy, chúng ta hãy cùng tìm hiểu cách lựa chọn và cài đặt dàn âm thanh ô tô sao cho phù hợp với ngân sách và sở thích của bạn.

Một số thuật ngữ cơ bản

- Head unit (Đầu phát): là giao diện giữa người dùng và hệ thống âm thanh. Đây có thể là thiết bị 2 chiều đơn giản hoặc một màn hình cảm ứng lớn.

- Amplifier (Bộ khuếch đại): tăng tín hiệu âm thanh từ head unit. Do đó, loa nhận được nhiều công suất hơn, tăng âm lượng và rõ ràng hơn.

-Tweeters: là loại loa chuyên dụng chỉ xử lý âm tần số cao từ 2.000 đến 20.000 Hz.

-Mids: xử lý âm tần số trung bình.

-Woofers: xử lý âm tần số thấp.

-Subwoofer: tập trung tái tạo âm trầm tần số thấp.

-Công suất RMS: mức công suất liên tục và nhất quán mà loa có thể xử lý hoặc bộ khuếch đại có thể phân phối. RMS còn được gọi là công suất thực hay công suất hiệu dụng.

-DSP (bộ xử lý tín hiệu kỹ thuật số): là thiết bị giúp cải thiện cân bằng âm sắc, thời gian tín hiệu và độ chính xác. Nhờ đó, chúng ta có cảm giác như bài hát đang phát trước mặt mình chứ không phải từ CD hoặc Spotify.

Công suất loa so với kích thước cabin

Hãy tập trung vào chỉ số công suất RMS chứ không phải công suất tối đa của loa. Ví dụ, công suất loa tối đa ở mức 50W sẽ không có nhiều ý nghĩa vì công suất này chỉ có sẵn trong thời gian ngắn, nếu lâu hơn thì loa có nguy cơ bị nổ. Trong khi đó, công suất RMS 50W sẽ tốt hơn vì tai của bạn nghe được âm thanh đầy đủ, liên tục và nhất quán.

Loa có công suất RMS 50W là đủ để có tạo ra âm thanh tốt trong một mẫu sedan nhỏ gọn như Toyota Vios hoặc Toyota Corolla Altis. Nhưng đối với các mẫu xe lớn hơn, mức RMS 77W sẽ tốt hơn. Nếu muốn âm thanh thực sự nổi bật, chúng ta có thể sử dụng loa có RMS 100W hoặc thậm chí cao hơn.

Head unit

Nếu muốn có chất lượng âm thanh tốt hơn, tốt nhất xe nên được nâng cấp lên head unit mới với màn hình cảm ứng. Nếu head unit cũ dạng 2 chiều đã đi kèm Bluetooth, bạn có thể chỉ cần nâng cấp loa. Head unit OEM mới thường có RMS 10W (gửi 10W cho mỗi loa). Nếu sẵn sàng thay đổi nó, hãy tìm mua loa có độ nhạy cao (trên 93 dB). 

Cần lưu ý rằng, công suất của head unit càng cao thì độ nhạy của loa càng giảm. Do đó, hãy ghép nối head unit có RMS 16W với loa có độ nhạy khoảng 88-93 dB. Nếu head unit và loa không khớp có thể tạo ra âm thanh chất lượng thấp hoặc thậm chí làm hỏng các bộ phận của dàn âm thanh trong xe.

Các loại loa

Ngày nay, loa có đủ hình dạng và kích cỡ khác nhau. Tuy nhiên, chúng ta chỉ cần nhớ khớp công suất của loa với công suất của head unit (hay amplifier). Thực tế, có 2 loại loa chính là loa thành phần và loa đồng trục.

Loa đồng trục tích hợp mọi thứ, từ tweeter đến woofer. Trong số các loại 2 chiều, 3 chiều và 4 chiều, loại nào càng phức tạp thì âm thanh càng hay. Tuy nhiên, vì tất cả các bộ phận của loa đồng trục đều nằm trong một cụm duy nhất nên chất lượng âm thanh vẫn còn hạn chế so với loa thành phần.

Trong khi đó, loa thành phần có thiết kế đẹp hơn vì tweeter được đặt tách biệt với woofers and mids. Hệ thống này cần có các driver riêng lẻ được cung cấp năng lượng bởi amplifier riêng biệt. So với loa đồng trục, loa thành phần tái tạo chất lượng âm thanh tốt hơn nhiều nhưng cũng đắt hơn và cần nhiều không gian cabin hơn để lắp đặt.

Luôn tập trung đầu tư vào loa trước bởi vì đây là loa mà người lái xe sẽ nghe trong hầu hết thời gian. Nếu mua 4 loa, hãy cố gắng lấy cả 2 cặp (trước và sau) từ cùng một nhà sản xuất và mua cùng một kiểu. Điều này nhằm tránh sự khác biệt về âm sắc giữa các cặp loa.

Hãy lắp đặt subwoofer để loa không bị bể tiếng ở âm lượng lớn. Thêm vào đó, subwoofer cũng làm cho âm thanh tổng thể mạnh mẽ hơn nhiều. Vị trí lý tưởng để đặt subwoofer là ở phía trước nhưng nếu là ô tô hiện đại thì cốp sau là lựa chọn tốt nhất.

Bên cạnh đó, chúng ta cũng có thể lắp subwoofer vào gầm ghế vì loại này có giá rẻ hơn và chiếm ít không gian hơn. Tuy nhiên, nhược điểm lại là có ít tùy chỉnh hơn và chất lượng âm thanh không quá tốt.

Amplifier

Bộ khuếch đại có thể lên đến 8 kênh và tốt nhất nên ghép mỗi loa với một kênh. Công suất RMS phù hợp là từ 20-2.000W hay thậm chí cao hơn tùy thuộc vào kích thước cabin và sở thích của bạn.

Hãy sử dụng bộ khuếch đại đơn kênh nếu ô tô trang bị subwoofer. Lý do là subwoofer có một loạt các trở kháng có thể làm hỏng Amplifier 2 và 4 kênh.

DSP

Để nâng cao tính chân thực cho trải nghiệm âm thanh của bạn, chúng ta có thể lắp đặt DSP cho ô tô. Tuy nhiên, hãy nhớ cần phải nhờ chuyên gia lắp đặt DSP. Xe mới có hệ thống dây điện phức tạp nên nếu bạn tự lắp DSP có thể vô tình làm ảnh hưởng đến cầu chì.

Bạn có thể điều chỉnh các giá trị đặt trước cho vị trí nghe của người lái xe, cho hành khách phía trước, khi cabin đủ người và ngay cả khi mui xe gập xuống. DSP cũng có nhiều các cài đặt phù hợp cho xe coupe, sedan, SUV,...

Nếu xe có head unit cao cấp với bộ phân tần và bộ chỉnh âm, hãy đặt các thông số thành 0 để DSP có thể xử lý tốt nhất. Các mẫu xe đời mới thậm chí còn đi kèm với nhiều đầu vào, bao gồm cả kết nối không dây như Bluetooth. Do đó, cần đảm bảo yếu tố này trong quá trình cài đặt và thiết lập để làm cho âm thanh phát trực tuyến trở nên rõ ràng.

Kiểm tra âm thanh

Đừng mong đợi hệ thống thông tin giải trí mới sẽ có âm thanh tuyệt vời ngay từ khi mới sử dụng. Thực tế, dàn âm thanh mới sẽ phát ra âm thanh ngày càng tốt hơn khi sử dụng thường xuyên.

Để đảm bảo dàn âm thanh linh hoạt ở tất cả các tần số, ban đầu hãy phát nhạc với dải động rộng (Dynamic Range). Ngoài ra, hãy phát các bài hát mà bạn đã quen thuộc để biết liệu loa có tốt hơn hay không vì loa sẽ linh hoạt với tần số hơn theo thời gian.

(Nguồn ảnh: Autoindustriya)