1. Đánh giá khả năng mua xe ô tô

Thông thường, tình hình tài chính hiện tại được thể hiện qua 2 yếu tố:

Khi chuẩn bị kế hoạch mua xe, bạn cần thận trọng xác định khả năng chi trả thực tế. Ngoài ra, bạn cũng nên dự phòng và cân đối kế hoạch trả lãi trong trường hợp vay mua xe ô tô trả góp. Nếu chưa thực sự hiểu rõ tình hình tài chính của mình, bạn có thể theo dõi việc thu chi bằng cách viết trên giấy, sử dụng bảng tính excel, hoặc sử dụng ứng dụng quản lý tài chính cá nhân (Money Lover là một trong những lựa chọn tốt với giao diện thân thiện cho người Việt Nam).

Tất nhiên, đây chỉ là một yếu tố trong quyết định mua xe – các yếu tố còn lại sẽ phụ thuộc rất nhiều vào giá trị và chi phí liên quan đến chiếc xe mà bạn định mua.

2. Xác định chi phí cho xe ô tô

Sai lầm phổ biến khi xác định chi phí cho xe ô tô là chỉ tập trung vào giá bán của xe mà xem nhẹ các chi phí liên quan (Ví dụ: mua xe hơi có giá bán 800 triệu VNĐ với khoản tiền tiết kiệm tương đương sẽ đặt gánh nặng chi phí cho bạn khi sử dụng xe). Do vậy bạn cần ước tính kỹ cả chi phí mua xe ô tô và chi phí sử dụng xe ô tô khi quyết định mua xe.

a. Chi phí mua xe ô tô bao gồm giá bán xe và chi phí lăn bánh. Để tham khảo nhanh giá bán và chi phí lăn bánh của các dòng xe mới nhất, bạn có thể truy cập vào đây.

Giá bán xe ô tô phụ thuộc rất nhiều vào thực trạng của chiếc xe. Trong khi giá xe mới ở các salon không chênh lệch nhiều do được áp dụng mức giá niêm yết trên website của hãng thì giá xe cũ lại phụ thuộc vào tình trạng của từng chiếc xe và người bán xe. Việc chọn mua xe cũ sẽ được Oto.com.vn nói chi tiết hơn ở phần II. NGHIÊN CỨU MẪU Ô TÔ

Chi phí lăn bánh cho xe là các khoản phí hợp pháp hóa việc sử dụng xe hơi và cũng có cách tính khác nhau giữa xe mới và xe cũ. Nếu bạn mua xe trả góp từ Ngân hàng (đọc thêm tại phần Thủ tục mua xe trả góp), bạn có thể được hỗ trợ thêm về quy trình đóng bảo hiểm trách nhiệm dân sự và bảo hiểm vật chất cho xe hơi (sẽ được đề cập ở dưới).

b. Chi phí sử dụng xe ô tô bao gồm chi phí đóng theo luật, bảo hiểm và chi phí thường xuyên. Các phí này chưa bao gồm các khoản phạt khi vi phạm luật giao thông và phí đại tu sau 1 thời gian sử dụng dài (thông thường khoảng 5-6 năm). Do vậy khi ước lượng chi phí sử dụng xe, bạn nên tính đến 1 khoản dự phòng cho các sự cố bất ngờ xảy ra với xe.

Phí học bằng lái xe hơi bao gồm phí nộp hồ sơ, phí học lái xe, phí sát hạch và các phí khác. Trong đó, 2 loại phí lớn nhất (chiếm khoảng 7-80% phí học bằng lái xe) là phí chuẩn bị hồ sơ (thường rơi vào khoảng 3-4 triệu đồng) và phí học lái xe hơi (chủ yếu sẽ thay đổi tùy vào thời gian thực hành; trung bình 1 người học lái sẽ trải qua 20 giờ thực hành với tổng phí khoảng 4 triệu đồng)

Bảo hiểm vật chất xe thường có 3 loại bảo hiểm chính: bảo hiểm thân vỏ, bảo hiểm thủy kích và bảo hiểm mất cắp phụ tùng xe. Trong đó, bảo hiểm thân vỏ và bảo hiểm thủy kích thường phù hợp với những chiếc xe thường xuyên di chuyển ở đô thị đông đúc hoặc địa điểm hay xảy ra tình trạng ngập nước. Còn bảo hiểm mất cắp phụ tùng xe là loại bảo hiểm mà các chủ xe hạng sang thật sự nên mua vì chi phí thay thế phụ tùng cho những mẫu ô tô này thường rất tốn kém. Tại Việt Nam, 3 công ty đang đứng đầu về bảo hiểm xe cơ giới với tổng thị phần hơn 50% là Bảo Việt, PTI và PVI.

Phí đăng kiểm, phí sử dụng đường bộ và bảo hiểm trách nhiệm dân sự là phí phải đóng định kỳ khi hết hạn và đã được đề cập ở phần trên.

Thông thường, chi phí trung bình cho việc sử dụng xe hơi tại Việt Nam ở mức dưới 6 triệu VNĐ/tháng. Trong đó, nhiên liệu thường nhận được sự quan tâm đặc biệt do có chi phí lớn và phụ thuộc nhiều vào dòng xe hơi cũng như người sử dụng. Thông thường, các loại xe hơi có chiều dài ngắn, khối lượng nhỏ, động cơ dầu và dung tích động cơ nhỏ sẽ tiết kiệm nhiên liệu hơn các dòng xe lớn với động cơ khỏe (ví dụ: SUV). Nguyên lý này cũng có thể áp dụng khi so sánh các xe hơi cùng phân khúc (ví dụ: với thông số động cơ tương đương, Kia Morning hatchback thường chạy đỡ tốn xăng hơn Hyundai Grand i10 sedan do có chiều dài cơ sở và trọng lượng nhỏ hơn).

Tất nhiên, các chỉ số này chỉ mang tính chất tham khảo. Chẳng hạn, với sự tiến bộ của công nghệ, 1 động cơ Ecoboost 1.0 lít của Ford có thể chạy ngang với công suất của 1 động cơ 1.6 lít của nhiều hãng xe khác.

Ví dụ: Trong 1 tháng, xe chạy được 1.000 km và giá xăng khoảng 21.000 VNĐ/lít thì chi phí sử dụng xe trung bình sẽ ước tính từ 1.5 - 3 triệu VNĐ. Để tham khảo mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình khi đi 100km theo phân khúc xe (xem định nghĩa ở phần 2. Phân khúc xe ô tô).

Do xe hơi thường phải di chuyển trên cả đường đô thị và cao tốc nên mức tiêu thụ nhiên liệu trên còn thay đổi tùy điều kiện thực tế (ví dụ: xe phóng nhanh hay phanh gấp sẽ tốn nhiều nhiên liệu hơn), do đó bạn nên theo dõi mức độ sử dụng xe thực tế sau khi mua để có thể ước lượng chi phí xăng xe chính xác hơn.

1. Xe cũ hay xe mới

Xe cũ thường là lựa chọn tốt cho những người có thu nhập thấp hoặc muốn mua ô tô cao cấp với giá rẻ. Tuy nhiên việc mua được xe cũ giá hời không phải là việc dễ dàng. Do đó nếu không phải là chuyên gia về ô tô, bạn nên mua xe mới. Trong trường hợp buộc phải mua xe ô tô cũ, bạn nên tìm một người có thể tin cậy để đưa ra lời khuyên hữu ích và tham khảo một số kinh nghiệm ở phần III. KIỂM TRA XE Ô TÔ TRỰC TIẾP.

2. Phân khúc xe ô tô

Khái niệm về phân khúc xe hơi được bắt nguồn từ Châu Âu để phân loại và định vị xe trong mắt người tiêu dùng. Ở Việt Nam, 2 tiêu chí chính thường dùng để phân loại xe là chiều dài cơ sở và thương hiệu của xe. Với nhiều tiêu chuẩn khác nhau, phân khúc xe hiện chỉ mang tính tham khảo và không nên được áp dụng cứng nhắc. (ví dụ: các dòng xe ô tô của Audi, BMW thường ở phân khúc xe hạng sang mặc dù không đạt các tiêu chí cứng nêu trên). Sau đây là một số phân khúc xe phổ biến:
(lưu ý: xe SUV/crossover được chia làm phân khúc riêng ở châu Âu, tuy nhiên theo các tiêu chí thông thường ở Việt Nam, nó có thể được xếp chung vào các hạng khác do có chiều dài cơ sở tương đương với các mẫu xe sedan / hatchback)

3. Kiểu dáng xe ô tô

Kiểu dáng xe thường được phân loại trên 3 yếu tố: (1) Kết cấu thân xe hay số khoang; (2) gầm và khung gầm xe và (3) số cửa và chỗ ngồi. Cũng như dòng xe, các tiêu chí trên chỉ mang tính tham khảo do các hãng xe ngày càng sáng tạo ra nhiều model vượt tiêu chuẩn truyền thống. Tại Việt Nam, có 6 loại xe phổ biến sau:

Hiện nay do thói quen người dùng, các xe crossover được định vị là SUV với tên gọi chung là "xe gầm cao". Hatchback có động cơ nhỏ nên được xếp vào phân khúc A hoặc B và do đặc điểm về thân xe nên thường được gọi là dòng "xe hơi đuôi cụt" hoặc "đuôi cộc". Tương tự, sedan cũng thường được người Việt gọi là "xe 2 đầu". MPV được xếp riêng vào phân khúc M, và Coupe, với định vị là dòng xe hơi sang, thường là xe hạng E trở lên. Người Việt Nam cũng hay phân loại xe ô tô theo số chỗ, tuy nhiên bạn cũng có thể dễ dàng suy ngược lại kiểu dáng xe (ví dụ: xe 4-5 chỗ ngồi thường là sedan / hatchback / coupe; xe 5 chỗ ngồi thường là crossover / SUV; xe 7 chỗ ngồi thường là MPV hoặc SUV (trong trường hợp hiếm).

4. Xe nhập khẩu hay xe lắp ráp

Ô tô nhập khẩu có thể chia theo tên quốc gia của nhà sản xuất, gồm 4 nhóm chính: xe Nhật, xe Hàn, xe Âu và xe Mỹ. Trong đó, xe Nhật, điển hình là thương hiệu Toyota (chiếm khoảng ¼ số xe bán được tại Việt Nam năm 2017) đã và đang khẳng định vị thế sô 1 ở Việt Nam về chất lượng, khả năng tiết kiệm nhiên liệu và độ giữ giá . Còn xe Hàn cũng dần dần ghi điêm trong mắt khách hàng Việt về thiết kế đẹp, trang bị tốt và giá cả hợp lý.

Trong khi đó, xe Châu Âu từ lâu đã được coi là “xe hơi cho người giàu” với các thương hiệu hạng sang và siêu sangnhư Rolls-Royce, Bentley, Mercedes; Audi, BMW . Cuối cùng là xe Mỹ được biết đến với các dòng xe hơi cơ bắp và động cơ lớn mạnh mẽ.

Dù mỗi nhóm ô tô có đặc điểm khác nhau nhưng quan niệm phổ biến của người dùng Việt Nam cho rằng chất lượng xe nhập khẩu thường tốt hơn xe lắp ráp bởi tiêu chuẩn an toàn chất lượng trong nước chưa cao, cơ sở nhà máy thô sơ và thợ xe không lành nghề. Trên thực tế, xe lắp ráp vẫn hay bị phàn nàn về độ cách âm kém, nước sơn không đẹp hay cảm giác lái không tốt như xe nhập khẩu. Tuy nhiên với 1 số loại xe nhập khẩu nhất định (ví dụ: xe nhập khẩu từ Đức), việc tìm kiếm linh kiện thay thế sẽ khó khăn hơn rất nhiều so với xe lắp ráp.

Tại Việt Nam, hiện có 3 công ty lắp ráp ô tô lớn và lâu năm tại Việt Nam là Trường Hải (THACO), Toyota Việt Nam (TMV) và Hyundai Thành Công (HTC). Trong đó, THACO là công ty lớn nhất, chuyên lắp ráp các dòng xe Kia, Mazda, Peugeot và BMW. Năm 2018, Vingroup chính thức bước chân vào làng xe hơi thế giới với thương hiệu ô tô Việt Nam đầu tiên là Vinfast và bước đầu đã cho ra các mẫu thiết kế xe SUV và sedan vào tháng 9/2018, hứa hẹn sẽ đem lại thêm các lựa chọn về ô tô lắp ráp trong thời gian tới.

5. Các yếu tố khác cho xe cũ

Mỗi chiếc xe cũ có tình trạng khác nhau, do đó để tiết kiệm thời gian, bạn cần xác định thêm một số thông tin sơ bộ dưới đây trước khi quyết định xem xe trực tiếp:

1. Chọn đại lý bán xe

Nếu bạn mua xe mới (về cơ bản là giống nhau tại các điểm bán), việc chọn đại lý bán xe ô tô sẽ phụ thuộc vào 3 yếu tố chính sau:

Đối với xe ô tô cũ, bạn sẽ không có nhiều lựa chọn đại lý bán như xe mới bởi điều này phụ thuộc vào các mẫu xe hiện có ở từng đại lý tại mỗi thời điểm khác nhau. Dẫu vậy, về cơ bản, uy tín chính là điều kiện tiên quyết trong quyết định tìm chọn đại lý. Lời khuyên dành cho bạn ở đây là tham khảo trên website Oto.com.vn thông tin các đại lý bán xe uy tín gần nhất với nơi ở và chỗ làm việc.

2. Kiểm tra xe ô tô mới

Với xe hơi mới, bạn nên kiểm tra 3 yếu tố: hình thức xe, chức năng các bộ phận / thiết bị điện và gầm xe hơi.

a. Kiểm tra hình thức xe: Ngay cả khi mua 1 chiếc xe hơi mới, bạn vẫn có rủi ro mua phải xe bị va quệt nhẹ trong quá trình di chuyển từ nhà sản xuất tới đại lý bán xe. Do vậy, kiểm tra ngoại thất và nội thất xe sẽ giúp bạn tránh những tiểu tiết lỗi đáng tiếc cho chiếc xế cưng của mình

Ngoại thất

Nội thất

b. Kiểm tra các bộ phận, chức năng và thiết bị điện: Bạn không nên bỏ qua các chi tiết này để để đảm bảo chiếc xe hơi muốn mua thật hoàn hảo

Các bộ phận và chức năng

Thiết bị điện

c. Kiểm tra gầm xe: Đây thường là khu vực khó quan sát và thường hay bị bỏ qua nhất khi xem xe. Tuy nhiên, bạn cần yêu cầu đại lý bán xe nâng xe lên để kiểm tra khu vực này và chắc chắn xe còn trong tình trạng mới, không bị va đập trong quá trình di chuyển (đặc biệt là bình xăng)

3. Kiểm tra xe ô tô cũ

Với xe cũ, bạn nên ưu tiên kiểm tra khả năng bị ngập nước / bổ máy, bị đâm đụng và tuổi đời của xe. Sau đây là một số cách nhận diện thủ thuật che giấu các dấu hiệu này của người bán xe. Dù vậy, để có thể hoàn toàn yên tâm, bạn vẫn nên đưa xe cũ đến đại lý có uy tín để có đánh giá chính xác nhất về chất lượng xe

a. Dấu hiệu nhận biết xe bị ngập nước / bổ máy: nằm ở khoang lái và sàn xe

b. Dấu hiệu nhận diện xe bị đâm đụng: thường nằm ở ngoại thất hoặc các chi tiết bên trong của ô tô

Ngoại thất

Chi tiết bên trong xe

c. Dấu hiệu nhận diện tuổi đời xe: thường nằm ở ngoại thất, nội thất và động cơ xe. Trên lý thuyết, số km hiển thị trên đồng hồ công-tơ-mét sẽ là tiêu chí thể hiện chính xác nhất tuổi đời của xe. Dẫu vậy, trên thực tế, việc đồng hồ công-tơ-mét bị tua lại trở nên quá phổ biến nên đây không còn là cơ sở đáng tin cậy cho khách mua xe.

Ngoại thất

Nội thất

Động cơ xe

4. Đăng ký lái thử

Để chuẩn bị tốt cho việc lái thử, bạn cần lưu ý trong cả giai đoạn trước khi lái xe, khi ngồi vào ghế lái và khi lái xe

1. Thủ tục mua ô tô

Thủ tục mua xe gồm 3 bước chính: đóng phí trước, đăng ký xe và đăng kiểm xe.

2. Mua xe trả góp

Bạn có thể mua xe trả góp qua hình thức vay ngân hàng hoặc qua hợp đồng thuê mua xe tài chính với đại lý. Do chương trình thuê mua xe hơi tại mỗi đại lý khác nhau, hướng dẫn này sẽ tập trung vào hình thức mua xe trả góp qua vay ngân hàng, gồm 3 bước chính:

Bước 1: Lựa chọn ngân hàng

Thông thường, vay qua ngân hàng có liên kết với đại lý sẽ có thủ tục đơn giản và một số ưu đãi nhất định như lãi suất thấp, rút ngắn thời gian phê duyệt. Tuy nhiên, bạn vẫn nên nghiên cứu thêm 1 số gói vay trên mạng để chọn ra ngân hàng phù hợp nhất. Lãi suất vay mua xe thường dao động khoảng 6-8% trong thời gian 3-12 tháng đầu, sau đó sẽ được thả nổi. Mức cho vay tối đa thường dao dộng từ 70-100%, tuy nhiên bạn cũng cần tìm hiểu kỹ về tài sản thế chấp mà ngân hàng yêu cầu. Nếu sử dụng ngân hàng theo đề xuất của đại lý, bạn sẽ phải thỏa thuận trước khoản tiền đối ứng / trả trước (thường rơi vào khoảng 20-30% giá trị xe).

Để biết thêm thông tin chi tiết, bạn có thể truy cập vào website Topbank.vn - “nhà tư vấn” tài chính sẽ giúp bạn cập nhật với các thông tin mới nhất về các gói vay mua xe từ ngân hàng hàng tháng.

Bước 2: Nộp hồ sơ mua xe trả góp

Thông thường, ngoài mẫu đơn đề nghị vay vốn tại ngân hàng, bạn còn phải nộp thêm một số giấy tờ sau:

Nếu hồ sơ được duyệt, bạn sẽ được ngân hàng cấp tín dụng và bảo lãnh khoản vay (trong trường hợp tự vay) hoặc được nhân viên đại lý thông báo trực tiếp (trong trường hợp vay từ ngân hàng có liên kết với đại lý) và phải trả khoản tiền đối ứng đã thỏa thuận cho đại lý

Bước 3: Nhận giải ngân

Có 2 hình thức giải ngân chính:
Giải ngân khi có giấy hẹn đăng ký xe: Ngân hàng sẽ tiến hành giải ngân ngay sau khi ký hợp đồng và trực tiếp đi cùng bạn để đăng ký xe, nhận bản gốc giấy hẹn và chịu trách nhiệm về tính xác thực của giấy hẹn.
Giải ngân phong tỏa vào tài khoản của bên bán xe: Khoản vay của bạn sẽ được ngân hàng chuyển khoản vào tài khoản của bên bán xe và bạn chỉ cần đóng số tiền còn lại

Ngay khi có hẹn lấy giấy đăng ký xe, bạn cùng nhân viên ngân hàng sẽ ký hợp đồng thế chấp công chứng và đăng ký giao dịch đảm bảo bổ sung. Cuối cùng, bạn có thể nhận xe và thực hiện việc trả nợ hàng tháng cho ngân hàng.

3. Bảo hiểm xe ô tô khi mua xe trả góp

Bên cạnh bảo hiểm trách nhiệm dân sự đã được đề cập ở phần 2. Xác định chi phí cho xe ô tô, bạn sẽ phải mua gói bảo hiểm vật chất cho ô tô như 1 yêu cầu bắt buộc từ phía ngân hàng trong trường hợp chiếc xe chính là tài sản thế chấp cho gói mua xe trả góp. Đối tác bảo hiểm thường do ngân hàng chỉ định bởi bên ngân hàng sẽ là bên thụ hưởng hợp đồng trong trường hợp xe có sự cố xảy ra.

1. Phụ kiện ô tô

Phần lớn xe ô tô lăn bánh tại Việt Nam thuộc phân khúc cấp thấp với chi phí ban đầu dao động từ 200-500 triệu đồng. Vì thế, những mẫu xe này sẽ không được trang bị nhiều tính năng an toàn, tiện ích hiện đại như các mẫu xe sang cao cấp. Đây chính là lý do khiến các chủ xe tìm đến loạt phụ kiện ô tô hỗ trợ như:

Những phụ kiện giúp tăng tính an toàn của xe

Những phụ kiện giúp tăng tuổi thọ của nội thất

Những phụ kiện giúp tăng độ tiện nghi cho xe

Ngoài ra, nhiều phụ kiện tách rời cũng được các tài xế ưa chuộng như máy bơm lốp di động, bình ắc-quy siêu nhẹ hoặc bộ phụ tùng cứu hộ khẩn cấp. Tùy vào từng nhu cầu sử dụng, đầu DVD hay loa âm thanh cũng là những lựa chọn phổ biến.

Lưu ý: Giá phụ kiện sẽ dao động rất nhiều trên thị trường vì sự khác nhau giữa phụ kiện bán tại chợ và phụ kiện chính hãng, sản phẩm bình dân hoặc cao cấp, chưa kể đến giá phụ kiện của mỗi dòng xe cũng sẽ khác nhau.

2. Sử dụng xe

Trong quá trình sử dụng xe, bạn có thể trang bị thêm một số mẹo hay dưới đây để xe tránh bị hao mòn nhanh:

3. Bảo dưỡng định kỳ

Thông thường, các hãng xe đều có yêu cầu cụ thể về việc chăm sóc, bảo dưỡng định kỳ với từng bộ phận ô tô. Tuy nhiên, tất cả chỉ mang tính chất tham khảo bởi điều này còn phụ thuộc vào mức độ giữ xe của mỗi người dùng. Dưới đây là một số bộ phận/hệ thống trên xe ô tô cần chú ý cùng tần suất bảo dưỡng chi tiết như sau:

Ngoài ra, bạn cũng nên tự thực hiện việc kiểm tra thường xuyên với các bộ phận / hệ thống như hệ thống lái xe, hệ thống phanh xe, hệ thống treo, hệ thống chiếu sáng hay thậm chí là các đèn ở trên táp lô để đảm bảo không có vấn đề gì bất thường khi lái xe. Tuy nhiên khi không chắc chắn về nguyên nhân hỏng xe, hãy mang xe ra kiểm tra tại 1 gara ô tô uy tín để tránh các rủi ro và chi phí tốn kém khi hỏng xe