Xuất khẩu ô tô – tham vọng lớn gặp khó của doanh nghiệp Việt

Ô tô “nhập ngoại” ồ ạt đổ bộ về nước

Những tháng đầu năm 2019, thị trường ô tô Việt Nam đang cho thấy sự sôi động và nhộn nhịp hơn, một phần nhờ vào thị phần ô tô nhập khẩu liên tục tăng. Theo tin tức ô tô, thống kê của Tổng cục Hải quan cho biết, cả nước đã nhập về 14.134 ô tô nguyên chiếc các loại trong tháng 2, cao gấp 71 lần so với cùng kỳ năm 2018 và tổng giá trị hơn 300 triệu USD. Cộng gộp cả tháng 1 đầu năm, con số này đã lên đến 25.777 ô tô nhập khẩu và tổng kim ngạch 574 triệu USD.

Ở diễn biến tương tự, Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) cũng công bố, doanh số bán hàng của xe hơi nhập khẩu về Việt Nam tháng 1/2019 đạt 14.600 chiếc, đóng góp vào mức tăng trưởng 27% so với cùng kỳ năm ngoái (tính cả dòng xe lắp ráp) của toàn thị trường. Sức tiêu thụ đối với ô tô “nhập ngoại” dự đoán sẽ khó lòng giảm nhiệt, vậy các doanh nghiệp ô tô Việt liệu có tính đến chuyện thử tâm lý “sính ngoại” đối với người dân quốc gia khác?

Ô tô nội địa lại muốn “xuất ngoại”

Thực tế, các doanh nghiệp ô tô tại nước ta đã sớm lên kế hoạch xuất khẩu xe con tự lắp ráp sang các nước trong khu vực. Đơn cử là Hyundai Thành Công (HTC) từng tiết lộ, nhà máy tại Ninh Bình của hãng này đặt mục tiêu gia tăng số lượng sản phẩm nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong và ngoài nước. 

Cụ thể hơn, trong năm nay, HTC dự định sẽ phân phối mẫu hatchback Hyundai Grand i10 tại thị trường nước ngoài sau khi đạt tỷ lệ nội địa hóa tối thiểu 40% - điều kiện để Grand i10 được hưởng thuế suất 0% khi vào thị trường nội khối ASEAN.

Trước sự kiện này, “ông lớn” Trường Hải cũng không thể “bình chân như vại”. Trường Hải (THACO) cho biết sẽ sớm xuất khẩu Kia Sedona sang thị trường đầu tiên là Thái Lan với dự kiến kim ngạch đạt 60 triệu USD. Nếu điều này trở thành hiện thực thì THACO sẽ chính thức tạo nên cú bứt phá về xuất khẩu ô tô đến đất nước được mệnh danh là “Detroit của Đông Nam Á”.

Mới đây nhất, thương hiệu ô tô Việt VinFast đã gây bất ngờ với công chúng trong nước và toàn cầu bằng sự góp mặt của mình tại triển lãm Geneva 2019 tổ chức ở Thụy Sỹ. Tại đây, hãng xe này đã cho ra mắt mẫu ô tô LUX V8 – phiên bản hiệu suất cao của VinFast LUX SA2.0. Lộ trình tiếp theo của xe vẫn chưa được công bố, tuy nhiên được đồn đoán sẽ tấn công thị trường quốc tế, mở màn cho tham vọng “chơi lớn” của hãng ô tô Việt.

Vươn tới sân chơi lớn, không dễ như vẫn tưởng!

Bàn đến vấn đề này, các chuyên gia hoạt động trong ngành ô tô nhận định rằng, với tình trạng công nghiệp hỗ trợ và quy mô thị trường hiện nay của Việt Nam thì việc cạnh tranh để xuất khẩu xe hơi vẫn là thử thách cực lớn.

Theo ông Toru Kinoshita - Tổng Giám đốc Toyota Việt Nam (TMV), đồng thời là Chủ tịch VAMA, khó khăn lớn nhất mà các doanh nghiệp gặp phải là nội địa hóa ô tô để xuất sang nước khác. Quy mô thị trường trong nước còn nhỏ, dẫn đến chi phí sản xuất cao và sẽ chênh lệch nhiều so với các quốc gia trong khu vực. Tỉ lệ nội địa hóa trên sản phẩm xe du lịch ở Việt Nam trung bình chỉ khoảng 10-15%, trong khi đó, tại Thái Lan và Indonesia lần lượt là 85% và 80%. Tương tự, quy mô thị trường Việt chỉ bằng 1/5 Thái Lan hay bằng 1/6 Indonesia khiến chi phí sản xuất tại Việt Nam đắt đỏ hơn tới 20%.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Minh Đồng, chuyên gia trong lĩnh vực ô tô đã có kinh nghiệm làm việc lâu năm tại Mỹ và Đức cho rằng, việc đạt được tỷ lệ nội địa 40% để hưởng ưu đãi thuế xuất khẩu 0% trong nội khối là rất khó, cần phải xem lại. Tuy nhiên, xét về kế hoạch và mục tiêu xuất khẩu xe con trong năm nay của một số hãng, ông Đồng coi đây có thể là một bước thử nghiệm thăm dò thị trường, mặc dù sẽ phải tính đến quyết định của công ty mẹ.Ví dụ như Trường Hải sẽ phải có sự chấp thuận từ thương hiệu Mazda hay KIA.

Vị chuyên gia tính toán, nếu nỗ lực phấn đấu, trong khoảng 4-5 nữa, khi số lượng ô tô sản xuất ra đạt 400.000-500.000 xe/năm thì sản phẩm lắp ráp trong nước mới có hy vọng đủ sức cạnh tranh để xuất khẩu.

Xem thêm:

• Hyundai lên kế hoạch xuất khẩu ô tô từ Trung Quốc sang ASEAN
• Vị trí nào dành cho Việt Nam trên bản đồ xuất khẩu ô tô thế giới?

(Ảnh: tienphong.vn)