Cách thức hoạt động của hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc

Trong suốt quá trình sử dụng xe ô tô, các tài xế ít nhiều sẽ phải đối mặt với những trường hợp phải dừng xe và khởi hành giữa lưng chừng các cung đường dốc. Sẽ là một tình huống thật sự khó khăn đối với các tài mới. Bởi trong trường hợp này tài xế sẽ phải chuyển đổi giữa chân phanh và chân ga trong một khoảng thời gian cực ngắn. Nếu khả năng xử lý không tốt thì xe có thể bị trôi ngược về phía sau hoặc "đạp thốc ga" quá mạnh thì xe sẽ vọt nhanh lên phía trước và gây ra những sự va chạm không mong muốn. 

Để khắc phục tình huống nói trên, các nhà sản xuất ô tô đã nhanh chóng cho ra đời một trang bị công nghệ nhằm hỗ trợ người lái vượt qua những cung đường đèo dốc một cách dễ dàng hơn đó là Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc (Hill Start Assist Control – HAC). 

Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc ra đời nhằm nâng cao độ an toàn cho xe hơi

Sự ra đời của hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc

Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc tiền thân là hệ thống hỗ trợ lái xe đường dốc (Hill Holder). Theo đó, Hill Holder được phát minh bởi tập đoàn Wagner Electric và công ty Bendix Brake tọa lạc tại South Bend, Indiana thuộc Hoa Kỳ. Tác dụng của phát minh này là ngăn chặn việc xe bị trượt xuống khi dừng lại giữa đường đèo dốc. 

Hệ thống trên ra đời rất sớm và ra mắt công chúng lần đầu tiên vào năm 1936, một năm sau đó công nghệ này được ứng dụng trên rất nhiều mẫu xe của hãng Studebaker President. Hiện tại, hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc đã dần trở nên phổ thông và được trang bị trên rất nhiều mẫu xe bán ra trên toàn thế giới. 

Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc hoạt động như thế nào?

Về cơ bản, hệ thống này hoạt động dựa trên nguyên lý đo góc nghiêng của xe, kết hợp cùng với các cảm biến khác thông qua ECU để kiểm soát hoạt động của bộ ly hợp (bộ côn), phân bổ mô men xoắn đến các bánh xe và điều khiển hệ thống phanh. 

Tất cả những tác động này nhằm giữ cho chiếc xe tự đỗ một cách ổn định giữa lưng chừng dốc mà không bị trượt xuống trong khi người lái không cần tác động vào chân phanh để có thời gian chuyển từ chân phanh sang chân ga khởi hành giữ dốc. 

HAC hoạt động dựa trên cảm biến phát hiện độ nghiêng của xe

Các thành phần của hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc và hoạt động của trong quá trình dừng đỗ ngang dốc. 

• Cảm biến đo độ nghiêng xe: Khi bạn điều khiển chiếc xe và phải dừng lại giữa lưng chừng quãng dốc trong khi vẫn giữ máy xe nổ, lúc này cảm biến đo độ nghiêng xe sẽ hoạt động và gửi tín hiệu về bộ điều khiển ECU. ECU sẽ tính toán để nhận biết chiếc xe của bạn có khả năng bị trôi dốc hay không và đưa ra tín hiệu điều khiển hợp lý.
• Bộ điều khiển ECU: Bộ phận này chính là bộ não của của toàn bộ hệ thống. Nếu phát hiện thấy xe có khả năng bị tuột dốc, ECU sẽ gửi tín hiệu điều khiển hệ thống phanh và đồng thời điều khiển lượng mô men xoắn phù hợp để chiếc xe di chuyển một cách tốt nhất. 
• Cảm biến chuyển động của bánh xe: Trên mỗi bánh xe đều có một cảm biến để đo tốc độ vòng quay. Mỗi khi bánh xe chuyển động đều xuất hiện từ trường được mã hóa thành các tín hiệu và gửi về ECU. Từ các tín hiệu này ECU cũng nhận biết được hướng chuyển động của xe. 
• Bộ điều khiển áp suất dầu phanh: Sau khi phân tích các tín hiệu và xác định chiếc xe có thể bị trôi, ECU sẽ đưa ra tín hiệu kích hoạt bộ điều khiển áp suất dầu phanh để điều chỉnh lực phanh nhằm ngăn cản xe bị tuột dốc.
• Bộ ly hợp: Đối với những chiếc xe được trang bị hộp số sàn và có trang bị HAC, trước khi nổ máy người lái phải đạp bàn đạp ngắt ly hợp, lúc này sẽ xuất hiện tín hiệu gửi về ECU. Qua đó ECU sẽ xác định thời điểm để kích hoạt hệ thống phanh nhằm giữ cho xe ổn định. 
• Kiểm soát mô men xoắn: Tính năng này nhằm kiểm soát lực kéo trên các bánh xe đủ để chiếc xe không bị trôi hoặc trượt bánh trong lúc xe bắt đầu chạy và tự động ngắt khi xe tăng tốc. 

Xem thêm:

• Hệ thống phanh ABS và sứ mệnh bảo vệ người dùng xe hơi
• Hệ thống hỗ trợ đổ đèo - "Trợ thủ đắc lực" cho tài mới lái